فرقه مشعشعیان از ظهور تاسقوط
موسس مشعشعیان شخصی به نام سید محمد فلاح از فرزندان محد عابدین فرزند امام کاظم (ع) می باشد، او ادعای مهدویت خود را در سال 840 علنی شروع کرد ومردم را به سوی خود دعوت نمود ودرهمان زمان ابن فهد حلی نامه ای به امیرواسط نوشت ودر آن دستور کشتن سید محمد فلاح را داد، هنگامی که نامه ابن فهد حلی به حاکم رسید دستور دستگیری سید را صادر کرد وسید بعد از دستگیری در دفاع از خود اظهار داشت که من سنی وصوفی هستم آنان شیعه هستند ودشمن من هستند وقرآن را از جیبش در آورد وقسم خورد تا نجات یابد ، سلطان هم سید را نجات داد وسید به سوی دیار معادی شتافت ودر آن دیار عشایر الرزان السودان به او پیوستند ووقتی خبر پیوستن عشایر الرزان السودان به حکومت رسید بسیاری از پیروان سید را کشتند وگروهی دیگر رابه اسارت بردند سید از آنجا به جایگاه طائفه المعادی (مابین دجله وحویزه) رفت ودر آنجا مستقر شد .
پدر سید محمد در دوران کودکی سید فوت کرد وشیخ احمد ش ازدواج کرد ودر تربیت او کوشید ویکی از دخترانش را به ازدواج او درآورد ، زمانی که شیخ مریض شد به یکی از کنیزکان خود کتابش را که مجموعه ای از اسرار غیبیه بود به او دادتا در آب فرات اندازد لکن سید محمد مانع شد وکتاب را از او گرفت شیخ به کنیزک گفت کتاب را در آب انداختی ؟ کنیزک به دروغ گفت آری ! شیخ گفت اگر انداختی باید دودی از آن به آسمان می رفت ومن آن دود را ندیدم ! کنیزک باورش شد وگفت کتاب را به سید محمد دادم شیخ شخصی را دنبالش فرستاد اما محمدفلاح منکر شد وگفت او سنی مذهب است ومن شیعه هستم ، شبانگاه سید به عشیره مزیرعه فرار کرد با ذوق وشوق بسیار به مطالعه کتاب پرداخت واز آنجا به اصفهان رفت واز اصفهان به حویزه رفت ودر آنجا چند چشمه از کارهای شگفت انگیز را انجام داد مردم از او پرسیدند نامت چیست ؟ پاسخ داد نامم محمد مهدی است کم کم مردم به اوگرویدند ودستوراتش را پذیرفتند وهنگامی که مامور حکومت طبق برنامه سالانه جهت دریافت محصول کشاورزان به آن دیار آمد سید محمد فلاح جلوی این ظلم را گرفت ومردم را وادار کرد تا با ماموران حکومت بجنگند ودر این هنگام جنگ سختی در گرفت ودر نهایت پیروان محمد فلاح پیروز شدند وقدرت منطقه در دست سید محمد فلاح قرار گرفت .
در سال 844 ق سید محمد به اتفاق پسرش مولا علی با بعضی از افراد عشایر معادی درگیر شدند واموالشان را غارت کردند وآنها را وادار کردند تا اسلحه جمع کنند وگاو وگاومیش خودشان را بفروشند واسلحه جنگی خریداری نمایند وچون اهالی آنجا تسلیم نشدند بسیاری از مردم حویزه وجزایر را کشتند لکن بعد از مدت کوتاهی اختلاف بین مردم افتاد ومردم واسط ، مشعشعیان را شکست دادند، سید محمد ویارانش پا به فرار گذاشتند وبه سوی حویزه گریختند ودر آن منطقه از ساقه های درخت خرما ، نان درست می کردند ومی خوردند تا اینکه سید شهاب الدین عباس حکمران قیصریه ، بی گناه ،کشته شد. سوء ظن مردم به دستگاه حاکمه مغول بیشتر شد این خبر که به سید رسید فرصت را غنیمت شمرد وبا سپاه خود مهیای حمله شد دستور داد ن عمامه برسر بگذارند وگاومیش ها را به دنبال نظامیان حرکت دادند وبه سوی جمعیت شیخ ابوالخیر حمله ور شدند شیخ ویارانش فکر کردند لشگریان زیادی به آنها حمله کرده ، بدون جنگ فرار کردند وشکست خوردند مشعشعیان مردم حویزه را قتل عام کردند وقلعه حکمران مغول به تصرف سید محمد فلاح درآمد حکمران مغول در بغدادبا لشگریانش به سید محمد حمله کردند وآنان را شکست دادند وسید حویزه را ترک کرد وبه محلی به نام طویله منتقل شد .امیر اسپند به طویله حمله کرد وبسیاری از مشعشعیان را کشت سید محمد به ناچار نماینده ای به نزد امیر اسپند فرستاد وهدایایی هم فرستاد وخواهش کرد تا هدایا را بپذیرد اسپند میرزا هم قبول کرد وعذرش را پذیرفت اما دیری نپایید سید جان تازه ای گرفت وبا یارانش تمام خوراک وکالاهای امیر اسپند را به تاراج بردند .
در سال 861ملاعلی پسر سید محمد وقتی به کوه کیلویه شتافت وقلعه بهبهان را محاصره کرد تیر خورد وکشته شد ، بعد از کشته شدن مولا علی جنگ ودرگیری بین مشعشعیان ومخالفانشان در افتاد وسید محمد آنها را شکست داد.
در سال 866پرونده زندگی سید محمد فلاح به پایان رسید وحکومتش بعد از او به پسر دیگرش مولا محسن رسید وبعد از مولا محسن به فرزندانش ودر نهایت به مولامطلب پسر محمد بن فرج الله رسید واو هم در سال 1776 حکومتش پایان یافت وبه دست علی محمد خان زند کشته شد .
بعد کشته شدن مولامطلب ، دیگر اثری از مشعشعیان در کتابهای خطی فارسی نیست وظاهرا کار مشعشعیان به پایان رسید وچیزی به جز حویزه نداشتند که درآنجا حکمران بودند .
منبع :
مدرسی چهاردهی – مرتضی – مشعشعیان
دورکعت نماز جناب میرفندرسکی وپذیرش دعوت به حق توسط بت پرستان هند
عالم ذر ازدیدگاه علامه طباطبائی (رضوان الله علیه)